Ogrodzieniec - atrakcyjne miejsce dla dużych i małych

11.11.16

Ogrodzieniec - atrakcyjne miejsce dla dużych i małych

W pewien lipcowy i bardzo upalny dzień postanowiliśmy wybrać się do zamku w Ogrodzieńcu, położonego na Szlaku Orlich Gniazd i znajdującego się około 60 km od Krakowa. 
Można powiedzieć, że nasza rodzina podzieliła się na dwie drużyny, oczekujące od dzisiejszego dnia  zupełnie innych wrażeń. 

Męska część załogi, jak na prawdziwych facetów przystało wybiera sporty ekstremalne, czyli park wspinaczkowy i tor saneczkowy, natomiast żeńska, czyli ja sama - wybieram opcję romantyczno-poznawczą i udaję się w kierunku zamku.
Tutaj każdy - mały oraz duży zawsze znajdzie coś atrakcyjnego dla siebie - pewnie dlatego za każdym razem kiedy przyjeżdżamy do Ogrodzieńca ludzi nigdy w nim nie brakuje. Jedni się bawią, drudzy leżakują w cieniu drzew u stóp zamku, a jeszcze inni zwiedzają - poznając jego ciekawą historię.
Zapraszam Was zatem na krótką wycieczkę, a zaczynamy od Domu Strachów, w którym możemy wysłuchać krwawych, mrocznych, a także miłosnych opowieści związanych z zamkiem oraz jego właścicielami. Od czasu do czasu jakiś truposz wyskakuje z trumny i łapie za rękę, Biała Dama spada ze stromej skały lub czarny pies urywa się z łańcucha i chce capnąć za nogę. 
Uff... adrenalina na całego:)

 

U podnóża zamku znajduje się mały park miniatur

Chyba jesteśmy zadowoleni:)

Są dwie trasy do wyboru - dla małych oraz dużych

Kto lubi wspinaczkę - na brak skałek nie może w tym miejscu narzekać

 

Kto lubi spacery - może spacerować do woli

A kto lubi leniuchować - zielona trawka u stóp zamku czeka:)

Ta skała nazywa się wielbłąd, chociaż mnie bardziej przypomina dinozaura

Sesja ślubna w takich okolicznościach - jak najbardziej wskazana

A chętnych do zwiedzania oraz poznania historii zamku w skrócie - zapraszam ze sobą:)

Zamek w Ogrodzieńcu zbudowano na początku XIV wieku.  

Jego właścicielem był wtedy rycerski ród Włodków Sulimczyków, zwanych też Ogrodzienickimi. Wcześniej znajdował się tutaj duży gród warowny, w którym mieszkało ok. 400 osób. Zwał się Wilczą Szczęką i zdobyty został przez Tatarów w 1241 r.

W latach 1358 za panowania Kazimierza Wielkiego Ogrodzieniec był wzmacniany i przebudowywany, a rozbudowa zamku wymagała poważnych nakładów - dlatego Włodko kazał poddanym płacić dziesięcinę i przymuszał ich do ciężkiej pracy. Protesty chłopów doszły do uszu króla,  który wziął mieszkańców w opiekę ograniczając możnego dziedzica. 

Dziedzic urażony uwagami króla i jego troską o los chłopstwa nazwał Kazimierza "królem chłopów", za którą to zniewagę w 1366 r. musiał opuścić Polskę udając się w pokutną podróż do Ziemi Świętej. Pod jego nieobecność panem Ogrodzieńca został jego syn Piotr Włodko, który pomagał królowi w realizowaniu planów zabezpieczenia królestwa od strony zachodnich sąsiadów. Zbudował na skałach potężną murowaną warownię, wykorzystując naturalne bloki skalne.

   

Piotr Włodko bardzo często przebywał w Krakowie, gdzie dzięki swemu doświadczeniu w gospodarowaniu i wzmacnianiu obronności zyskał względy króla. Ogrodzieniec nabył prawa miejskie i zaczął się intensywnie rozwijać. Był znacznym skupiskiem Żydów, którzy prawdopodobnie już w 1400 r. mieli tutaj swoje świątynie.

Niestety kolejni spadkobiercy rodu Włodków nie dbali za bardo o swoje dobra ziemskie. Baltazar Włodko, który prowadził bardzo swobodne i beztroskie  życie popadł w długi i miasto wraz z zamkiem sprzedał bogatym mieszczanom krakowskim Salomonowiczom za 8 tysięcy florenów węgierskich z czystym złocie.

Salomonowiczowie cały czas  mieszkali w Krakowie, a Ogrodzieniec traktowali tylko i wyłącznie jako posiadłość wiejską, którą odsprzedali plebanowi przemyskiemu Feliksowi Rzenowskiemu.

W 1508 r.  zamek znowu wrócił do rodziny Włodków, a jego właścicielem został Mikołaj, którego rozrzutność i lekki sposób bycia, a także częste wyjazdy spowodowały poważne zadłużenie u bankierów krakowskich Bonerów.

W 1523 r. Jan Boner kupił od Mikołaja Ogrodzieniec wraz z przyległościami. Ród Bonerów należał do najbogatszych w Polsce, a Jan Boner był niezastąpionym  ministrem króla Zygmunta I Starego. Nie żył zbyt długo, a wszystkie swoje dobra i zaszczyty przekazał bratankowi Sewerynowi, który kontynuował dzieło stryja i w okresie 15 lat jego gospodarowania na miejscu skromnego zamku Włodków, powstała reprezentacyjna budowla obronna - na wzór wawelski zdobiona i wyposażona w komnaty. 

Ogrodzieniec nabrał szczególnego znaczenia. Tutaj dokonywało się wielu transakcji handlowych dotyczących eksportu cyny i cynku, robiło się zapisy darowizn i spisywało umowy, działał tu również sąd szlachecki.

 

Wiadomo, że z każdym zamkiem związane są różnorakie legendy oraz półprawdy wymyślone przez ludzi o bujnej wyobraźni i ułańskiej fantazji. 
A może to jednak była prawda. Sama nie wiem ... 
Seweryn Boner miał córkę niezwykłej urody o imieniu Olimpia. Niejeden z okolicznych rycerzy chciałby ją pojąć za żonę, lecz Olimpia oddała swe serce młodziutkiemu, również zakochanemu w niej bez pamięci rycerzowi - Stanisławowi Kmicie. Jednak ojciec nie chciał nawet o tym słyszeć, gdyż młody Kmita była katolikiem, a Seweryn Boner zażartym zwolennikiem protestantyzmu. W tym czasie w Polsce szerzył się arianizm, więc Bonerowie wraz ze swymi poddanymi przeszli na nową wiarę. 
W tym czasie wybuchła wojna. Młody rycerz obiecał ukochanej, że będzie do niej pisał. Dowiedział się o tym Seweryn i zaczął przechwytywać wszystkie listy do i od córki. Młody rycerz nie rozumiejąc co się dzieje po powrocie z wojny wysłał do ukochanej giermka z listem i oczekiwał na odpowiedź na wysokiej i stromej skale. Jednak i ten list trafił w ręce ojca, który podstępnie - niby w imieniu Olimpii poinformował Kmitę, że ich miłość nie ma szansy przetrwania, a córka wychodzi za mąż za innego. Kmita otrzymawszy list, w przypływie rozpaczy rzucił się w przepaść w zbroi i na koniu.
Kiedy Olimpia dowiedziała się o tragicznej śmierci ukochanego, z rozpaczy wyskoczyła z górnego okna południowej wieży. Od tego czasu nocami można ją ujrzeć spacerującą w białej sukni po zamkowych murach. 
I tak właśnie powstała opowieść o Białej Damie.

U podnóża zamku, między dwiema skałami znajduje się Sala Tortur

W roku 1655 Ogrodzieniec został zajęty i spalony przez Szwedów, a zamek z doznanych zniszczeń nigdy już się nie podźwignął. Miasto długo leczyło rany, zginęło też wielu mieszkańców. Ciężkie warunki życia ludności, zniszczony dobytek, spalone domy i wszystkie zapasy były przyczyną wybuchu zarazy. Całe rodziny wymarły. 

Dopiero w roku 1746 kolejny właściciel zamku Tomasz Jakliński wyposażył go w nowy sprzęt i starał się przywrócić mu dawny wygląd, co niestety nigdy mu się nie udało. Za czasów Jaklińskiego w samym mieście rozkwitł handel, usługi krawieckie, malarskie oraz szklarskie. Mieszkańcy Ogrodzieńca zajmowali się rolnictwem, hodowlą bydła i drobiu. Po zniesieniu pańszczyzny nastąpiła parcelacja gruntów należących do Jaklińskiego. Uwolniony chłop opuścił pana i szukał pracy w rozbudowującym się przemyśle. Właściciele pierwszych zakładów i przedsiębiorstw szybko się wzbogacili, powiększając swoje dochody. 

W 1774 r. król August Poniatowski nadał miastu prawo odbywania 12 jarmarków rocznie.

W roku 1810 zamek w Ogrodzieńcu został zupełnie opuszczony. Do tego czasu jego środkową część zajmowała siostra Jaklińskiego, która z obawy przed zawaleniem jednej z kondygnacji zamkowych przeniosła się do okolicznego folwarku.

Późniejsi właściciele stopniowo go rozbierali, wykorzystując jako budulec dla innych budowli w okolicy. Na początku XX wieku ziemię wraz z zamkiem kupił okoliczny chłop o nazwisku Kozłowski, który bez szacunku  dla zabytku zaczął po kilka złotych sprzedawać rozbierane mury zamkowe.

W roku 1973, po konserwacji zamek udostępniono zwiedzającym.

W roku 2001 Andrzej Wajda na zamku kręcił "Zemstę" A. Fredry. 

Na przedzamczu handel kwitnie na całego 

Głównie chińszczyzna - chociaż rękodzieło też można znaleźć

   

Sypialnia 

Bonerowie słynęli z zamiłowania do książek - posiadali bardzo bogaty księgozbiór

Sala Kredencarska  /jadalnia/

Z zamku roztacza się piękna panorama okolicy

Baszta Kredencarska

 

Schodzę do zbrojowni

Dziedziniec gospodarczy

Zadaniem Kurzej Stopy było wzmocnienie obrony zamku

Ostatni rzut oka  na zamek - do zobaczenia wiosną:)

Mam nadzieję, że miło Wam się ze mną spacerowało:)

Dziękuję za pozostawione komentarze 
i życzę wszystkim wspaniałego weekendu:)

Ogrodzieniec, lipiec 2016 

Oprac. na podstawie danych archiwalnych Marty Kossakowskiej