Dzień Matki spędzony po królewsku

7.6.18

Dzień Matki spędzony po królewsku

"Matka nie musi wszystkiego rozumieć.

Wystarczy, żeby kochała i ochraniała. No i była dumna"

Paulo Coelho

I to wcale nie są jakieś przechwałki:) Tak się złożyło, że mój człowieczy los rzucał mnie w różne miejsca na Ziemi,  ale do tej pory nie udało mi się odwiedzić Ogrodów Królewskich na Wawelu,  po których swego czasu przechadzali się  królowa Bona, Zygmunt Stary, czy Anna Jagiellonka, a więc jak sami widzicie nie byle jaki spotkał mnie dzisiaj przywilej:)
I chociaż mieszkam "prawie" w Krakowie, to muszę się Wam przyznać, że mam ogromne zaległości, jeśli chodzi o zapoznanie się ze wszystkimi jego atrakcjami. Co prawda staram się te zaległości systematycznie  nadrabiać, ale dużo mi jeszcze zostało do zobaczenia. 
I bardzo dobrze:)

Myślę, że Dzień Matki to idealny czas, żeby udać się na królewski spacer. Doceniam to tym bardziej, że moi synkowie nie należą raczej do grona miłośników roślin oraz ogrodów, więc jakie było moje wielkie zaskoczenie kiedy wszelkie marudzenie i narzekanie odłożyli na bok, dzielnie dotrzymując kroku swojej kochanej mamusi:)

Ja postanowiłam zaprosić również moją mamusię i w takim właśnie 2-pokoleniowym składzie wyruszyliśmy na podbój Wawelu:)

Zresztą nie tylko my. Kraków ma to do siebie, że słychać w nim chyba wszystkie języki świata i widać każdy kolor skóry. Jednym słowem, powinniśmy być dumni z popularności jaką cieszy się nasze królewskie miasto. Oczywiście Was również  zapraszam na ten wiosenny spacerek:)

Ogrody królewskie udostępnione są dla zwiedzających stosunkowo niedawno, bo od roku 2015 i wchodzą w skład tzw. trasy plenerowej, którą możemy się przemieszczać w okresie kwiecień - wrzesień. Warunkiem wejścia na teren ogrodów jest również ładna, bezdeszczowa pogoda. 

W naszym przypadku pogoda była wprost idealna, a my czuliśmy się jak VIP-y, ponieważ Pani przewodnik była praktycznie tylko i wyłącznie do naszej dyspozycji /weszliśmy w 7-osobowej grupie/. Niestety nie mogę pochwalić jej sposobu przekazywania informacji. Po pierwsze mówiła bardzo niewyraźnie i automatycznie, a po drugie ewidentnie chciała jak najszybciej "odwalić  robotę" i mieć święty spokój. W sumie trochę ją rozumiem. Ileż razy pod rząd można mówić jedno i to samo?

A wracając do ogrodów królewskich, archeolodzy z dokumentów i zachowanych inwentarzy zamkowych wiedzieli, że między wschodnim skrzydłem zamku a murem obronnym istniały one od XVI wieku, a ich projektowanie  zaczęło się prawdopodobnie po pożarze wschodniego skrzydła zamku w 1536 roku.
Ogród stanowiły krzyżujące się chodniki z cegieł  starannie ułożonych na zaprawie, a powstałe pomiędzy nimi kwatery wypełniane były czarną ziemią. 
Ogrody królewskie mają dwa tarasy. Na pierwszym poziomie, w specjalnych dębowych skrzyniach hodowano lecznicze zioła i przyprawy, których miłośniczką i prekursorką była królowa Bona pochodząca z włoskiej wyspy Barki. Sprowadzała do Polski nieznane gatunki kwiatów oraz warzyw, takie jak: tymianek, rozmaryn, oleandry, czy drzewka pomarańczowe. Stąd właśnie wywodzi się nazwa "włoszczyzna". 
Bona Sforza była zapaloną kolekcjonerką i miłośniczką wszelkich roślin, szczególnie  mniej znanych i egzotycznych odmian.
Nawiązując do włoskiej, renesansowej sztuki projektowania ogrodów, postanowiła przenieść rodzimy styl architektoniczny również na Wawel.

Poniżej ogrodu królowej Bony, na niższym tarasie położony jest ogród jej męża - króla Zygmunta I Starego, o charakterze  charakter typowo wypoczynkowym. Na jego terenie znajdowała się altana zwana „Rajem”, a księgi rachunkowe z tamtego okresu wspominają o istnieniu winnicy i ptaszarni. Musiało być cudnie:)
W ogrodzie króla, w pobliżu gotyckiego  muru obronnego, archeolodzy odkryli świetnie zachowany kilkumetrowej długości odcinek „drogi królewskiej”, ułożony z cegły prowadzącej niegdyś do królewskiej łaźni, która została zniszczona podczas Potopu Szwedzkiego.  To dziś najstarsza ceglana renesansowa droga w Polsce.
Ogrody królewskie zostały ostatecznie zdewastowane podczas zaborów, przez Austriaków,  mających na Wawelu swoje koszary wojskowe. Pierwsze plany rekonstrukcji  pojawiły się w okresie międzywojennym, a w czasie II wojny światowej  gubernator rzeszy - Hans Frank wybudował  na tym terenie korty oraz basen - zlikwidowane w 2004 roku. 
Z dolnego tarasu przechodzimy wąskimi schodkami, obok podstawy Kurzej Stopki - na stok, przed północną fasadę zamku. Możemy z tego miejsca podziwiać wspaniałą panoramę starego Krakowa.

Trasę plenerową kończymy indywidualnie, wdrapując się na sam szczyt Baszty Sandomierskiej, skąd  roztaczają się piękne widoki na Kraków, spokojnie płynącą Wisłę oraz całą okolicę.
Baszta Sandomierska powstała około 1460 roku za panowania Kazimierza Jagiellończyka i jest jedną z trzech zachowanych „baszt ogniowych” na Wawelu.  Wzniesiono ją dla wzmocnienia obrony rezydencji królewskiej od strony południowej, najbardziej zagrożonej na nieprzyjacielski atak, gdyż przedmieście Stradom nie posiadało własnych fortyfikacji. Baszta została przystosowana do użycia broni palnej - stąd nazwa „baszta ogniowa”.

Pomieszczenie III piętra posiada jednak także elementy świadczące o funkcji mieszkalnej: ozdobny portal wejściowy w typie „długoszowym”, oszklone okna, duży kanał kominowy, do którego podłączony był piec. Mogła to być zarówno kwatera straży, jak i więzienie dla osób o wyższym statusie społecznym.

Baszty w okresie pokoju często wykorzystywano jako więzienia, przy czym umieszczenie na górnych kondygnacjach, było karą honorową, zarezerwowaną dla osób „szlachetnie urodzonych”. Natomiast pospolitych przestępców niskiego stanu, skazywano na uwięzienie w lochu. Taki loch więzienny zachował się w innej baszcie wawelskiej, która od pełnionej  funkcji nazwana została Basztą Złodziejską.

Niech nadchodzące letnie dni 
będą dla Was radosne i dobre.
Dziękuję za wszystkie pozostawione komentarze 
oraz Wasze odwiedziny:)

Kraków, 26.05.2018