Trogir i Szybenik

11.1.16

Trogir i Szybenik

Zwiedzając chorwackie  miasta-perełki, trudno się zdecydować które z nich jest piękniejsze, atrakcyjniejsze pod względem turystycznym czy też architektonicznym. Każde z nich wnosi coś innego, nowego. Kolejne miasto ma to, czego nie miało poprzednie, itd. I dlatego właśnie tak lubimy podróżować i poznawać nasz cudowny, nieodkryty jeszcze do końca świat.

Strasznie lubię tę nutkę niepewności, jadąc w nowe miejsce. Zastanawiam się jak ono będzie wyglądać i czym mnie zaskoczy.

Czy Trogir mnie zaskoczył? Chyba nie. Powiedziałabym, że raczej oczarował. Byliśmy tutaj dosyć krótko, więc nie było możliwości "rozsmakować" się w jego atrakcjach, ale niewątpliwie należy do jednego z najładniej położonych miast na chorwackim wybrzeżu.
Jak każde miasto - również Trogir posiada cechę wyróżniającą go spośród innych miast. 

Jest to piękna nadmorska promenada, na końcu której znajduje się słynny Fort Kamerlengo. 

To kamienna warownia, pięknie prezentująca się na tle palm, którymi obsadzona jest promenada. Pochodzi z XV wieku i była dawniej elementem systemu obronnego Trogiru.
Pierwotnie stała tutaj jedynie wieża obronna, którą wybudowali pod koniec XIV wieku genueńczycy. W 1420 roku zaraz po zajęciu Trogiru przez wojska weneckie, rozpoczęto budowę silnego fortu obronnego, który stał się miejscem zakwaterowania miejskiego garnizonu wojskowego.
Nazwa fortu pochodzi od nazwy ważnej funkcji w administracji weneckiej - "kamerlengo", czyli skarbnika który w dawnych czasach zajmował się finansami i zaopatrzeniem miasta.

Trogir to jedno z najpiękniejszych miast chorwackich. Centrum leży na wyspie, którą most łączy z jednej strony z lądem, a z drugiej z wyspą Ćiovo, na którą niegdyś zsyłano trędowatych i przestępców. 

Trogir został założony w III w.p.n.e przez Greków przybyłych z wyspy Vis. Później miasto znalazło się pod panowaniem Rzymian /nosiło nazwę Tragurion/. 
Pierwsze chorwackie plemiona pojawiły się w VII wieku. W 1123 r. miasto zostało najechane i zniszczone przez Saracenów, jednak dość szybko go odbudowano. W kolejnych wiekach Trogir był ważnym ośrodkiem handlowym i kulturalnym.
W 1420 r. przeszedł pod panowanie Wenecji, co nie zahamowało jego prężnego rozwoju. Wenecjanie zadbali o rozbudowę istniejących od XIII wieku murów obronnych. Kolejnymi władcami miasta byli Austriacy, którzy z przerwą na panowanie Francji - utrzymali się tutaj do końca I wojny światowej.

Na starówkę wchodzimy przez zabytkową XVII-wieczną Bramę Północną.

Przechadzając się pośród wąskich uliczek, kamiennych domów i zakamarków można poczuć prawdziwy, bałkański klimat. Ja osobiście bardzo lubię spacerować z dala od zgiełku i tłumu głównych "traktów" turystycznych miasta. Można wtedy chociaż przez chwilę "pożyć życiem" jego mieszkańców.

Najbardziej rozpoznawalnym i największym zabytkiem Trogiru jest Romańska Katedra św. Wawrzyńca /sv. Lovro/ znajdująca się na placu Jana Pawła II. Wznoszono ją przez kilkaset lat, począwszy od XII wieku.

Dzwonnica o wysokości 47 metrów pochodzi z lat 1405-1598. Pierwsze piętro to gotyk, drugie gotyk wenecki, a wyższe piętra zdradzają wpływy renesansu. Na samym szczycie figury czterech ewangelistów to dzieło Vitoria /XVI w./

Najbardziej znanym i najpiękniejszym fragmentem katedry jest romański portal główny - dzieło mistrza Radovana i jego uczniów z 1240 r. /naprawdę majstersztyk/. Po obu stronach umieszczono kamienne lwy /niestety był taki tłok, że zdjęcie musiałam robić z bliska i jest dość okrojone/ oraz wizerunki Adama i Ewy, które są najstarszymi nagimi postaciami w dziejach dalmatyńskiej rzeźby. Wśród wielu wyobrażeń można zobaczyć alegorie miesięcy, sceny myśliwskie oraz motywy zwierzęce i roślinne. Płaskorzeźby ukazują sceny religijne.

Wieża zegarowa wzniesiona na miejscu dawnego kościoła św. Sebastiana

Loggia miejska pochodzi z przełomu XIV i XV wieku, a jej najbardziej charakterystycznym elementem jest sześć kolumn z różnymi kapitelami. Zdobią ją płaskorzeźby. Pierwsza z 1471 r. autora Nikoli Firentinca ukazuje sprawiedliwość, a druga autorstwa Ivana Mestrovicia przedstawia chorwackiego bana Berislavicia.

Cała Starówka Trogiru wpisana została w 1997 r. na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

XV wieczna siedziba władz miejskich.
Podczas II wojny światowej budynek uległ zniszczeniu, ale po wojnie dokonano jego rekonstrukcji

Szybenik to malowniczo usytuowane miasto przy ujściu rzeki Krka do Adriatyku, słynie z przepięknej Katedry św. Jakuba - najważniejszego zabytku miasta.

Początkowo nad jej kształtem pracowali architekci z Wenecji, a od 1441 r. nadzorem nad budową zajął się Juraj Dalmatinac, a po jego śmierci dzieło kontynuował jego uczeń Nikola Firentinac /Florentyńczyk/, który wybudował zaprojektowaną przez mistrza kopułę katedry oraz sklepienie podtrzymywane masywnymi kolumnami.

Świątynię budowano w latach 1431-1536 /zdj. wik./

Do wzniesienia katedry wykorzystano ciosany kamień i marmur wydobywany na wyspach Brać, Korćula, Rab i Krk. Jest to największy na świecie kościół wybudowany z samego kamienia bez użycia spoiwa /wymiary: długość 38,5 m, szerokość 14 m, wysokość 19,5 m, wysokość kopuły 32 m/. 

Specjalną technikę trwałego łączenia kamieni wykorzystywaną w Dalmacji od wieków do budowy niewielkich domów mieszkalnych - wprowadził Jurij Dalmatinac.

Ciekawostką jest fakt, że gdy po ostatniej wojnie współcześnie architekci naprawiali zniszczenia, nie potrafili zastosować średniowiecznej metody Dalmatinaca i ubytki musieli uzupełnić cementem.

Mistrz Jurij to także autor fryzu, liczącego 71 rzeźbionych głów, ułożonych w rzędzie na zewnętrznej ścianie katedry. Głowy przedstawiające różne emocje: strach, dumę, ciekawość - stanowią wierne podobizny XV wiecznych mieszkańców Szybenika.

Chrzcielnica wykonana przez Jurija Dalmatinaca

Szybenik jako osada został założony przez Słowian ok. VII w. Gród obronny wzniesiono w X w. Od XII wieku o wpływy w Szybeniku zabiegały największe współczesne potęgi europejskie - Wenecja, Węgry i Bośnia. Ostatecznie w 1412 r. zwierzchnictwo nad miastem objęli Wenecjanie, którzy przez kolejne wieku borykali się z najazdami tureckimi. Z tego też powodu wybudowali w Szybeniku cztery fortece, z których najbardziej znana jest twierdza 

św. Anny.

Żeby tutaj dotrzeć musieliśmy pokonać dosyć dużą ilość schodów, ale opłacało się. Roztaczał się stąd piękny widok na miasto oraz zatokę. 

Po upadku Wenecji u schyłku XVIII wieku Szybenik dostał się pod zwierzchnictwo austriackie, a po I wojnie światowej traktatem z Rapallo przyznano go Jugosławii. Podczas II wojny światowej tereny okpywali Włosi, a alianckie naloty poważnie zniszczyły zabudowę. Na domiar złego w latach 1991-95 Szybenik był systematycznie ostrzeliwany przez armię jugosłowiańską.

Dzisiejszy Szybenik tętni życiem artystycznym i kulturalnym. Co roku odbywa się tutaj Międzynarodowy Festiwal Dzieci.

Żegnamy po raz kolejny jedno z piękniejszych chorwackich miast, dzięki któremu stajemy się bogatsi w nowe doświadczenia, doznania 

i niezapomniane wrażenia.

Naszą podróż po Trogirze i Szybeniku 

odbyliśmy we wrześniu 2013 roku