Pałace Nasrydów w królewskiej Alhambrze

15.4.16

Pałace Nasrydów w królewskiej Alhambrze

Po śmierci sułtana Muhammeda I - wodza z dynastii Nasrydów - następni władcy Granady kontynuowali dzieło swojego poprzednika, dobudowując w Alhambrze kolejne skrzydła oraz budynki mieszkalne, aż w efekcie powstał jeden z największych oraz najpiękniejszych kompleksów pałacowych  nie tylko w Europie, ale również na świecie.
Alhambra w roku 1984 została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
W 1333 roku na tronie zasiada Jusuf I, który zjednoczył się z dynastią marynidów z Afryki, żeby umocnić swoją pozycję przed królami chrześcijańskimi. Atakuje Kastylię aby odzyskać wcześniej utracone ziemie. 
Postanawia wybudować największą wieżę w Alhambrze. Jest nią Torre de Comares /Wieża Witraży/. Ma 45 metrów wysokości.
Budowle, komnaty, patia i fontanny Pałaców Nasrydów chwalił w swych poematach wezyr sułtanów Ibn Zamrak, natomiast arabista G. Gomez który je spisał i przetłumaczył stwierdził, że "Alhambra jest ekskluzywną edycją poezji Ibna Zamraka".
Wchodzimy zatem do środka, żeby chociaż przez chwilkę  poczuć klimat mauretańskich wnętrz, być świadkami krwawych lub miłosnych historii, które miały tutaj miejsce, a może wcielić się  w piękną księżniczkę lub uwodzicielskiego Maura?

Zanim to jednak nastąpi chciałabym podać kilka praktycznych informacji. 

W szczycie sezonu turystycznego żeby dostać bilety do Alhambry trzeba stać w kilkugodzinnych kolejkach i nie zawsze można dostać się do Pałacu Nasrydów, ponieważ wejście odbywa się co 20 minut, więc jeśli jest zbyt wielu turystów w danym dniu, po prostu nie ma możliwości zwiedzenia tego miejsca.
My byliśmy bardzo wcześnie rano. 
Bilety rezerwowaliśmy kilka miesięcy wcześniej przez internet, więc staliśmy bardzo króciutko w tzw. kolejce uprzywilejowanej.
Jeśli ktoś z Was wybiera się do Alhambry - naprawdę warto zarezerwować bilet przez internet. 
Cena biletu obejmuje cały kompleks pałacowy wraz z ogrodami Generalife 
i wynosi 15 Euro/osob.
Może nie jest tanio, ale naprawdę polecam to piękne miejsce, które z całą pewnością warte jest tej ceny. Na zwiedzanie warto przeznaczyć cały dzień. Tutaj nie można się spieszyć. Tym miejscem po prostu trzeba się delektować. Przysiąść na ławeczce, posłuchać płynącej, szemrzącej wody. W taki właśnie sposób należy "smakować" Alhambrę.

Wchodzimy do Pałaców Nasrydów, w których oficjalnie wyodrębnione są trzy części: 

Mexuar służył sprawowaniu władzy państwowej i sądowniczej, w Serallo władca przyjmował poselstwa i oficjalnych gości, a w Haremie składającym się z zespołu pałaców, ogrodów i dziedzińców, znajdowały się prywatne apartamenty sułtana oraz jego  rodziny.

Sala Przyjęć Mexuaru ", czyli "ostoja dobrej rady, łaski i zaszczytów", łączy się ze Złotym Pokojem Karola V, który cesarz kazał udekorować herbem i cesarskim emblematem.

Jestem oczarowana mauretańskimi zdobieniami znajdującymi się w całym kompleksie pałacowym.

Dziedziniec Mirtów /Patio de Arrayanes/ swoją nazwę zawdzięcza uformowanemu żywopłotowi otaczającemu lustro wody, w którym odbijają się białe, marmurowe kolumny oraz rzeźbione łuki.

Aby podkreślić swoją pozycję, potęgę oraz znaczenie na arenie politycznej - sułtan Jusuf I, poza najwyższą wieżą Torre de Comares kazał wybudować gigantyczną Salę Ambasadorów /Salę Tronową/.
Chciał również tym przedsięwzięciem zaimponować  oraz zrobić wrażenie na królach katolickich. Udało mu się w pełni osiągnąć zamierzony cel, ponieważ ambasadorzy przybywający w to miejsce na audiencję, byli zachwyceni rozmachem i ogromem tej komnaty. Szczególnie pięknie prezentuje się cedrowy sufit. Dla wzmocnienia efektu sułtan polecił umieścić na ścianach  frazy z Koranu. 

Salę oświetla 20 górnych okien i 8 okien z balkonami, z których widać Generalife, wąwóz Darro oraz Granadę. 

W tym miejscu Boabdil podpisał kapitulację Granady. Jego matka Aisza powiedziała wtedy: "Rozejrzyj się dobrze i patrz co tracisz", a kiedy opuszczali miasto, dodała: "wszyscy królowie umierali w Granadzie, a w tobie umarło królestwo Granady".

W Salonie Ambasadorów królowa Izabela Katolicka ofiarowała swoje klejnoty Krzysztofowi Kolumbowi na jego pierwszą wyprawę do Indii.

Pewnego dnia w 1354 r., kiedy  Jusuf I modli się - zostaje zaatakowany przez obłąkanego niewolnika i śmiertelnie ugodzony nożem. Jest to najlepszy dowód na to, jak kruche i ulotne jest ludzkie życie.

"Vanitas vanitatum et omnia vanitas 

- Marność nad marnościami i wszystko marność".

                                                     Księga Koheleta

Kolejnym władcą Granady zostaje Muhammed V, który 5 lat po objęciu władzy musi uciekać przed wrogo nastawionym stronnictwem.
O dziwo, pomoc znajduje u zaprzyjaźnionego króla Kastylii  Piotra I Okrutnego, który pomaga mu odzyskać tron. 
Można powiedzieć, że byli oni ponad kulturą i wszelkimi barierami światopoglądowymi.
Tolerowali się wzajemnie i szanowali. Mieli również podobne zainteresowania.
Czyż nie tak właśnie powinni postępować mądrzy i rozsądni przywódcy?
Dzięki przyjaźni obu władców, rywalizacja na arenie politycznej, przerodziła się w rywalizację architektoniczną. 
Piotr I był tak zachwycony Alhambrą, że budując pałac w Sewilli postanowił się na niej wzorować. Z kolei Muhammed V wracając z Sewilli do Granady - za główny cel postawił sobie stworzenie czegoś tak spektakularnego, co swoją świetnością przyćmi sewilski pałac Piotra. 
Czy mu się to udało. Oceńcie sami.  
Muhammed V zleca swoim architektom budowę Patio de los Leones - czyli Dziedziniec Lwów. 
Nie ulega wątpliwości, że miejsce to czaruje wszystkie odwiedzające ją osoby. Ja osobiście jestem zachwycona misternością tego mauretańskiego dzieła. 

Dziedziniec Lwów otoczony jest portykami pawilonów Pałaców Lwów. Architekci arabscy ten właśnie dziedziniec budowali zainspirowani formą dziedzińców klasztornych.

12-boczną misę o średnicy 3 metrów dźwiga 12 kamiennych lwów.

"Kto spojrzy na lwy - wie, że dzikość ich okiełznała moc sułtana" - głosi wiersz Ibn Zamraka wyryty na misie fontanny.

W pierwotnej wersji fontanna otoczona była zielonymi kwietnikami z pięknymi kwiatami

Dłuższe boki dziedzińca tworzą galerie 6-metrowej wysokości. Portyki prowadzą do pawilonów podtrzymywanych przez las kolumn, których ściany zdobią arkady ze stiukowymi rzeźbieniami. 

Pośrodku pawilonów są dziedzińce z fontannami, otoczone rzędami galeryjek, za którymi kryją się eleganckie komnaty.

 

Ta część Pałaców Nasrydów to właśnie jest harem, gdzie w pałacach połączonych tarasami i patiami mieszkały trzy żony z dziećmi.

Czwarta żona - zwana faworytą zajmowała oddzielny pałac. W haremach małżonki mogły przyjmować swoich krewnych i zaprzyjaźnione rodziny arystokratyczne.

Zoraya - faworyta Muleya-Hacena mieszkała z synami w rezydencji zwanej Torre de la Cautiva /Wieża Branki/.

Ogromne wrażenie zrobiła na mnie Sala Dwóch Sióstr, a szczególnie kopuła podtrzymywana przez cokoły ozdobione azulejos /płytkami/. Jest to około pięć tysięcy połączonych ze sobą "plastrów miodu". Nazwa tej cudownej komnaty pochodzi od bliźniaczych płyt marmurowych w posadzce.

"Ileż łuków na kolumnach ozdobionych światłem unosi się ku górze, niczym sfery niebieskie krążą wokół filaru jaśniejącego blaskiem zorzy" - zachwyca się Ibn Zamrak.

Salon de los Abencerrajes to najpiękniejsza komnata Alhambry, w której zostali wymordowani wszyscy urzędnicy i wojownicy noszący nazwisko Abenceraje. Tak naprawdę do końca nie wiadomo, kto i kiedy to zrobił. Jedno jest pewne - rodzina ta poprzez wojujących i walczących ze sobą wujów, bratanków, ojców oraz synów - przyczyniła się do upadku królestwa Granady. 

16-boczne sklepienie ze stalaktytami wykonali arabscy artyści zainspirowani twierdzeniem Pitagorasa.

W pięknej komnacie nad Salą Abencerrajów mieszkała chrześcijanka Isabel de Solis, zwana Zorayą. Była ona nałożnicą Muleya-Hasana,  co dla Aiszy - głównej małżonki sułtana było totalną obrazą.

Prawowitym synem Aiszy i Muleya-Hasana był Muhammad XII Abu Abdallah - przez Hiszpanów zwany Boabdilem.

Boabdil panował jako emir Granady w latach 1482-1492.

Na tronie zasiadł dzięki pomocy /wymordowanemu później/  rodu Abencerrajes, po obaleniu swojego ojca Muleya-Hasana. Powodem tej nagłej zmiany na tronie był konflikt w łonie dynastii Nasrydów. Ojciec Boabdila chciał przekazać władzę synom swojej chrześcijańskiej konkubiny Zorai. Nie mogła się z tym pogodzić jego główna żona Aisza, która  wspierała swojego syna Boabdila. 

W roku 1483 Muhammad XII dostał się do hiszpańskiej niewoli. Wolność odzyskał po śmierci ojca w 1485 r. Musiał wówczas iść na ustępstwa wobec Kastylii. Osiadł w Guadix, co oznaczało podział emiratu pomiędzy niego i jego wuja Muhammada XIII, zwanego az Zagal. 

Boabdil zdołał zjednoczyć kraj, ale jego władza była coraz słabsza. Kraj pogrążał się w chaosie. Hiszpanie zdobywali kolejne twierdze, a równocześnie trwała wojna domowa, gdyż Muhammad XIII usiłował odzyskać władzę. 

Kiedy w 1487 r. Hiszpanie zdobyli Malagę, Boabdil poprosił o pomoc Turków, którzy niestety ograniczyli się tylko do ataków korsarzy na wybrzeżu. 

W 1489 r. upadła Almeria, a w 1491 r. rozpoczęto oblężenie Granady, która 2 stycznia 1492 r. upadła, a Muhammad XII przekazał miasto królom katolickim, o czym pisałam w poście "Granada - ostatni bastion Maurów".

Po upadku Emiratu Granady Boabdil mieszkał do 1494 r. w przekazanych mu przez Hiszpanów dobrach. Następnie przeniósł się do Fezu, bezskutecznie starając się odzyskać Granadę.

Salman Rushide napisał na temat Boabdila książkę pt. "Ostatnie westchnienie Maura", natomiast Maurycy Moszkowski w 1892 r. skomponował operę "Boabdil - ostatni król Maurów". 

Kiedy opuszczamy Pałace Nasrydów, na jednej ze ścian widnieje tablica, upamiętniająca kilkumiesięczny pobyt w Alhambrze amerykańskiego pisarza Irvinga Washingtona /1783-1859/ 

Irving - pisarz, miłośnik podróży - zainspirowany niezwykłymi historiami ludzi tutaj mieszkających oraz bajkowym otoczeniem,  wydaje w formie pięknych opowiadań - książkę zatytułowaną "Opowieści z Alhambry". 

Jeśli ktoś z Was chciałby się przenieść w świat baśni z "Tysiąca i jednej nocy", świat pięknych i nieszczęśliwych księżniczek, które ratowane są z opresji przez przystojnych mauretańskich książąt - koniecznie musi sięgnąć po tę pozycję. Kto chciałby oczami dziecka poznać krwawe oraz miłosne perypetie, rozgrywające się w pałacach oraz ogrodach Alhambry, niech czyta i ogląda. 

Książka jest naprawdę pięknie wydana, a jeśli ktoś z Was ma bujną wyobraźnię to ilustracje, które się w niej znajdują sprawią, że może przenieść się w wyobraźni do tamtych czasów oraz stać się głównym bohaterem opowiadań Irvinga Washingtona:) 

 

A teraz opuszczamy już Pałace Nasrydów  i kierujemy się w stronę cudownych ogrodów Generalife, w których miłościwie panującym żywiołem jest woda - płynąca we wszystkich możliwych, a nawet niemożliwych kombinacjach oraz  miejscach.

Ale o tym będzie już kolejnym razem. Zapraszam:)

Granada-Alhambra, 02.03.2016